CONTACT

0591 – 645 648

Weerdingerstraat 9a, 7815 SB, Emmen

mobile-logo
Top
0
0
Autotechniek, Commercieel

Freelance monteurs: zegen of vloek?

Freelance monteurs aanwinst of niet?

Gaan freelancers ten koste van het autobedrijf of zijn ze juist een aanwinst? De visies lopen uiteen. De één kan niet zonder, de ander wil niet met. Een nieuw initiatief probeert freelance monteurs te motiveren om samen een Buurtgarage-coöperatie te beginnen.

 Al gelang hun politieke voorkeur praten politici over ‘werknemers zonder baas’ of over ‘zelfstandigen zonder personeel’. Freelancers geven aan die laatste omschrijving de voorkeur. Ze willen niet in loondienst. De één kan niet zo goed tegen leidinggevenden en wil zelf z’n dagen en vakanties indelen, de ander vindt de variatie en de diversiteit van het werk en de opdrachtgevers interessant. Ze accepteren de nadelen: geen pensioenopbouw, geen betaalde vrije dagen of vakanties, een dure verzekering en zelf je administratie bijhouden. De bedrijven die freelance monteurs inhuren zijn er ook blij mee, omdat ze over een flexibele arbeidsreserve beschikken. Heb je veel werkaanbod? Dan schakel je een freelancer in. Heb je weinig werkaanbod? Dan laat je hem weer gaan. Werk je met twee vaste monteurs en heb je werk voor 2,5 monteur? Een extra monteur is geen optie, een freelancer wel. Freelancers zijn in veel branches onmisbaar. Maar er is ook een andere kant.

Herzie de arbeidsmarkt

Italauto in Achterveld is al meer dan dertig jaar gespecialiseerd in onderhoud, reparatie en restauratie van bijzondere Italiaanse auto’s: van Ritmo tot Dino en van 275 tot 512. Eigenaar Pieter Pfeiffer stelt hoge eisen aan zijn medewerkers en heeft dan ook hun vaardigheden op het gebied van communicatie, uitvoering, geheugen en snelheid laten testen, inclusief een Wechsler Adult Intelligence Scale (WAIS) IQ-test. Pfeiffer maakt door de complexiteit en de noodzaak om heel zorgvuldig en zeer precies aan kostbare auto’s te werken geen gebruik van freelancers. Ook voor de rest van de autobranche vindt hij zzp’ers geen aanwinst. Pfeiffer: “De eerste monteurs die uit het bedrijf verdwijnen om freelancers te worden zijn toppers. Die redden het prima en ze gaan meer verdienen dan ze daarvoor deden. Dan heb je de tweede groep, die dat voorbeeld ziet. Ze durven het eerst nog niet, omdat het eng is, maar uiteindelijk gaat ook deze groep monteurs weg. De grote beloning lonkt. Bovendien is het bedrijf waar ze altijd werkten niet meer zo interessant; de besten zijn immers al weg. Deze tweede groep moet voor een lagere prijs freelancen en heeft geen geld om zich bij te laten scholen. Ondertussen komt het bedrijf onder druk te staan en als het omvalt door de braindrain, dan wordt de groep overblijvers noodgedwongen ook zelfstandig. De groei van het aantal zzp’ers zorgt voor een neergaande spiraal. Deze laatste groep kan z’n eigen broek niet ophouden en leeft vrij onzichtbaar in armoede. Ze tellen niet mee in de werkloosheidsstatistieken, terwijl ze eigenlijk wel werkloos zijn. Ik vind het een slechte ontwikkeling. De arbeidsmarkt moet herzien worden. De belasting op lonen moet veel lager en het ontslagrecht moet soepeler. Werkgevers willen best mensen aannemen, maar ze moeten er ook weer vanaf kunnen.”

Monteurs als ondernemers

William en Ina Willekes hebben in Ophemert een universeel autobedrijf en een tweede vestiging in Tiel. Al jaren bezoeken ze regelmatig de NADA-dealercongressen in Amerika. Een paar jaar geleden bezochten ze bij die gelegenheid ook een autobedrijf in New Orleans, dat in de werkplaats alleen met zzp’ers werkt. Dat bedrijf vraagt aan de freelance monteurs wat een onderhoudsbeurt of het vervangen van een distributieriem moet kosten. Dat bedrag (vermeerderd met de eigen bedrijfsprovisie) geeft het bedrijf aan de klant door. Als de opdracht binnen is, nemen de monteurs het werk per klus aan. Ze dragen zelf het risico als er later nawerk uit voortkomt of als de reparatie langer duurt dan ze hadden ingeschat. Ze hebben hun eigen gereedschap bij zich en zijn in elk opzicht ondernemers. William: “Ik kan mij voorstellen dat ik naast mijn vaste monteurs de pieken door een zzp’er laat opvangen, maar dat is hier niet het geval. Dit bedrijf heeft helemaal geen vast werkplaatspersoneel meer en werkt uitsluitend met zelfstandigen. In eerste instantie leek het mij een goed concept, maar het nadeel is dat het autobedrijf nooit een band krijgt met het werkplaatspersoneel. Als een monteur een telefoontje van een ander bedrijf krijgt voor een aantrekkelijke klus, dan ben je hem kwijt. Bovendien lopen klanten bij ons in de werkplaats en vinden ze het prettig om met dezelfde monteurs contact te hebben. Ik denk dat dit model niet in Nederland gaat werken. Misschien lukt het bij hele grote dealers, waar klanten niet in de werkplaats mogen komen en waar de relatie met de klant ‘anoniemer’ is.”

Al het personeel freelance

Er is een bedrijf in Nederland, waarbij het hele personeelsbestand uit zzp’ers bestaat. Het autobedrijf heeft acht freelancers ‘in dienst’. De ondernemer maakte in zijn vorige werkkring veel gedonder met personeel mee en nam zich toen voor om alleen met gelijkgestemden te werken. “Zij willen geen baas, ik wil geen personeel en ergens halverwege vinden we elkaar.”
De ondernemer blijft liever anoniem. “Ik ben de laatste tijd wat terughoudender geworden onder het motto: maak geen slapende honden wakker. We zijn op dit moment in afwachting van een hopelijk duurzame oplossing door het volgende kabinet. Ik vond het altijd netjes gaan. Lange tijd was dat ook de tendens op de arbeidsmarkt, getuige allerlei bedrijven die met freelancers werkten en daar bij de Belastingdienst netjes mee weg kwamen. Maar op een gegeven moment begon het door te slaan. Iedereen gooide z’n personeel eruit en daarmee zijn zzp’ers en hun opdrachtgevers in een kwaad daglicht komen te staan. Mede door de afschaffing van de VAR (Verklaring ArbeidsRelatie) en de inmiddels teruggefloten Wet DBA (Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) heb ik het gevoel dat zzp’ers aangeschoten wild zijn, vooral als ze langer op één plek werken. Ik heb er een raar en onbestemd gevoel bij.”
De Belastingdienst laat weten dat de handhaving is uitgesteld vanwege de onrust en onzekerheid, en stelt ‘over deze periode zullen wij geen naheffingen, boetes en correctieverplichtingen loonheffingen opleggen’. “De bewoordingen zijn geschreven als geruststelling, maar er staan ook een paar zinnetjes in waarvan ik denk: oppassen! Ik krijg er een ‘unheimlich’ gevoel van.”

Is vaste dienst een straf?

Inmiddels is het bedrijf bezig om te kijken hoe het na de VAR en de Wet DBA verder moet. “Een paar zzp’ers huur ik incidenteel in. Ze werken ook voor andere opdrachtgevers, hebben een eigen pand, dus daar verwacht ik geen problemen mee. Ik huur ook mensen in die zich weliswaar ondernemer voelen, maar dat straks met andere criteria misschien niet meer zijn. Ik wil die mensen graag vasthouden, ze willen echter niet in loondienst: ze moeten dan salaris inleveren en vinden loondienst betuttelend. Ik stem sociaal en links, maar vind toch dat mensen elkaar op de arbeidsmarkt zouden moeten kunnen vinden. Ik begrijp dat er bescherming moet zijn tegen uitbuiting, maar mijn freelancers hebben alle mogelijkheden en kunnen ook andere keuzes maken. Ze maken echter expliciet déze keuze.”

De zzp’ers in zijn bedrijf hebben allemaal verschillende achtergronden, waarvan opvalt dat er niet één uit de autobranche komt. Ze werken soms per uur en soms per aangenomen klus. “Iedereen heeft een verhaal. Je komt elkaar tegen, het klikt en je werkt hier. Vroeger was het grootste goed een vast dienstverband, maar dat is niet meer zo. Mijn kinderen halen hun neus op voor een baan in vaste dienst. Ze vragen zich af waar ze die straf aan verdiend hebben.”

Coöperatie van monteurs

Katapult is een bedrijf dat in algemene zin bedrijven wil helpen, maar ook om verantwoordelijkheid over te dragen aan de medewerkers. Katapult doet dat door te investeren in ‘sociaal kapitaal’ en wil onnodige hiërarchie en bureaucratie afbreken om daarmee de potentie van de medewerkers te ontsluiten. Bram Veldhuis van Katapult nam met drie anderen het initiatief tot Buurtgarage (www.buurt-garage.nl). Het is een nieuw concept voor monteurs, die samen eigenaar van een Buurtgarage worden. Een coöperatie van zzp-monteurs dus. De monteurs moeten alles zelf doen, want er zijn geen verkopers en receptionisten of ander ondersteunend personeel. De monteurs overleggen zelf met de klanten over meerwerk, stellen de factuur op en zijn echt eigen baas. Ze nemen ook hun eigen klanten mee of werven die. De zzp’ers betalen Buurtgarage, waarbij de hoogte van het bedrag afhankelijk is van het aantal monteurs en het pand. Idealiter halen de monteurs dat geld met crowdfunding op, zodat ze gelijk toekomstige klanten aan zich binden. De gezamenlijke onkosten betalen de monteurs uit de opslag. Eventuele winst verdelen ze met elkaar en de participanten (bijvoorbeeld de pandeigenaar, maar ook de initiatiefnemers).

Binnenkort van start?

Niet iedere zzp’er is een goede zakenman en daarom begeleiden de vier initiatiefnemers van Buurtgarage de zzp-monteurs op het gebied van ict, marketing, inkoop van onderdelen en een pand. Ze doen dat niet alleen tijdens de opstartfase, maar blijven ook betrokken als de Buurtgarage eenmaal draait. Vooralsnog is dat alleen in het hoofd van de initiatiefnemers, want hoewel Buurtgarage vorig jaar februari haar plannen presenteerde, moet de eerste Buurtgarage nog van start gaan. Wanneer dat is hangt af van het vinden van een geschikt pand dat bij voorkeur in of bij een woonbuurt ligt met ruimte voor vijf tot tien werkplekken. Veldman: “Wij hebben klanten, een garagepand en freelancers nodig. Panden zijn er genoeg en klanten zijn er ook wel, al blijft het lastig om van nul te beginnen. Veel moeilijker is het om in contact te komen met garagehouders die hun bedrijf willen beëindigen. Het valt ook niet mee om genoeg gemotiveerde freelance monteurs te vinden, die bij elkaar in de buurt wonen en willen samenwerken.” Veldman is misschien ook te druk met de andere activiteiten van Katapult. “Door al deze projecten hebben we weinig tijd. We veranderen daarom de strategie door te beginnen met een bestaand garagebedrijf, waarvan de eigenaar met pensioen wil. Als wij daar zzp’ers aan toevoegen kan het bedrijf een doorstart maken en blijft de klantenkring behouden. Dat vergroot de haalbaarheid. Als er eenmaal een Buurtgarage is, zal dat andere zzp’ers ook motiveren.” Veldhuis is afhankelijk van signalen uit de markt. Tips zijn welkom.

Bron:  site automobielmanagement

Share
Phone